مقایسه رشد و عملکرد برخی ارقام تجاری گلابی روی دو پایه پاکوتاه ولیک (Crataegus atrosanguinea) و کوئینس A

باغ‌های گلابی ایران اغلب روی پایه‌های پابلند احداث شده، اما در سال‌های اخیر توجه بیش‌تری به کشت نیمه متراکم تا کاملاً متراکم این محصول روی برخی پایه‌ها نظیر کوئینس A معطوف شده است. علاوه بر پایه کوئینس A، پایه ولیک قرمز (Crataegus atrosanguinea) نیز با برخی ارقام گلابی سازگاری داشته و ضمن ایجاد پاکوتاهی، دارای تحمل بالائی به تنش خشکی است. در این پژوهش رشد و باردهی پنج رقم تجاری گلابی (شاه‌میوه، درگزی، هاروسوئیت، اسپادونا و بارتلت) روی پایه‌های ولیک قرمز، کوئینس A و بذری درگزی (به عنوان شاهد) طی سال‏های 94-1392 بررسی شد. نتایج بیانگر بیش‌ترین پاکوتاهی نسبت به پایه بذری به میزان 7/64 درصد برای رقم درگزی و 4/24 درصد برای رقم بارتلت روی پایه ولیک بود. در میان ارقام بررسی‌شده، رقم اسپادونا با میانگین 3/296، 9/220 و 9/189 سانتی‌متر بیش‌ترین ارتفاع را به ترتیب روی پایه بذری، کوئینس A و ولیک داشت. نوع پایه، تأثیر قابل توجهی بر اندازه میوه، اسیدیته قابل تیتر (TA) و میزان مواد جامد محلول (TSS) در ارقام مختلف نداشت. با توجه به بیشترین میزان پاکوتاهی ارقام روی پایه ولیک، کم‌ترین میزان عملکرد در درخت روی این پایه مشاهده شد. بر اساس شاخص عملکرد به سطح مقطع تنه (TCA)، بیشترین کارایی عملکرد در ترکیبات پیوندی رقم درگزی/کوئینس A و سپس درگزی/ولیک به دست آمد. در مناطق فاقد بیماری آتشک، ترکیب پیوندی رقم اسپادونا/ولیک با توجه به کارایی بالا و سال-آوری پایین می‌تواند به عنوان مناسب‌ترین ترکیب در نظر گرفته شود.